De boerderij van de toekomst: vertical farming
De technologie staat tegenwoordig geen seconde stil, zo ook binnen het boerderijleven. Waar vroeger de trekpaarden het land omploegden en men handmatig aardappelen in de grond stopte, gebeurt dat nu allemaal machinaal. Veel tuinders telen in een kas om zo betere omstandigheden te creëren voor het telen van groente. De verwachting is dat in de toekomst de techniek zich nog verder ontwikkelt. Eén van die vergaande technieken wordt in Nederland geperfectioneerd: vertical farming.
Een verticale boerderij is simpel gezegd een hightech manier om je groenten te verbouwen. In een afgesloten pand zonder daglicht worden groenten in lagen boven elkaar verbouwd. Wie hier meer over weet is Mark Loojenga, marketing manager van de Staay Food Group, een internationale speler op gebied van verse groenten en fruit met eigen teelt en verwerking. Vertical farming staat nog in de kinderschoenen, maar dit bedrijf is pionier op dit gebied en is één van de eersten in Europa die de techniek op grote schaal commercieel in praktijk brengt.
‘In een testmodule bij Signify in Eindhoven hebben we uitgebreid getest met diverse soorten sla. Over meerdere lagen groeien de slaplantjes daar in afgesloten ruimtes. En alles wat zo’n zaadje nodig heeft om te groeien, is daar aanwezig. De ruimte wordt constant op de perfecte temperatuur gehouden, de juiste ventilatie wordt geregeld evenals de lichtintensiteit. Zo worden de ideale omstandigheden gecreëerd voor het telen.’
Perfecte omstandigheden
De kroppen sla zien er hetzelfde uit, al is de smaak van een verticaal geteelde krop volgens Loojenga wel anders. ‘Ik vind hem lekkerder. Er worden geen pesticiden gebruikt, het is voedzaam en er zijn nagenoeg geen bacteriën aanwezig.’ Toch merkt hij dat mensen voedsel, gekweekt door hoogstaande technologie, eng blijven vinden. ‘Men denkt al snel aan een sciencefiction film. Een krop sla van het land is voor veel mensen vertrouwder.’
De slaplantjes worden boven elkaar gekweekt
De Staay Food Group richt zich op de slateelt, maar vertical farming kan in theorie met allerlei soorten groenten en fruit. ‘En het groeit onder perfecte omstandigheden. Iets wat je in de buitenlucht bijna niet voor elkaar krijgt’, zegt Loojenga. Als het te warm is, verschroeien de blaadjes. Als het regent, regent het vaak te veel en kan de oogst mislukken. Allemaal factoren waar je bij vertical farming geen rekening mee hoeft te houden. ‘Je kunt de omstandigheden ook veranderen. Met de juiste verlichting kun je er bijvoorbeeld voor zorgen dat de groente rijker is aan vitamine C.’
Zonnepanelen of windenergie
Naast de voordelen zijn er ook een aantal nadelen te benoemen. Zo is het een hele investering, omdat je een pand moet hebben, maar ook een ventilatiesysteem en speciale LED-verlichting om de planten te laten groeien. Daarnaast is er een hoop stroom nodig om de boel draaiende te houden. ‘Maar bedenk ook dat je geen transport nodig bent om groenten in te vliegen, er hoeft geen tractor over het land en we gebruiken 90 procent minder water dan bij de traditionele teelt.’
De krop sla van een verticale farm is daardoor duurder. ‘Ongeveer twee keer zo duur’, legt Loojenga uit. Zij doen het daarom anders en willen hun gekweekte groente verwerken in maaltijdsalades. ‘De sla is maar een heel klein deel van de salade, omdat er ook bijvoorbeeld kip en tomaat in zit. De kostprijs van de salade is dan maar een heel klein beetje hoger.’ Het plan bestaat om in Dronten één van de grootste verticale boerderijen van Europa te bouwen waar iedere week tussen de vijf- en zesduizend kilo sla geoogst wordt.
Loojenga hoopt dat met deze techniek over twintig jaar de voedselketen verduurzaamd en verbeterd is. Toch, is zijn verwachting, zal de gewone glas- en tuinbouwsector gewoon blijven bestaan. ‘Wel kunnen we de technieken met elkaar integreren. We kunnen van elkaar leren.’
Tekst: Maaike Schaap
Het bericht De boerderij van de toekomst: vertical farming verscheen eerst op LocalZ Magazine.